Badania społeczne

1.      Podsumowanie spotkań z interesariuszami

Konsultacje zostały zaplanowane w taki sposób, aby grupy społeczne cechujące się afinicznością mogły uczestniczyć w nich oddzielnie. I tak wyodrębniliśmy 4 kategorie interesariuszy, które były zapraszane oddzielnie:

– świat nauki

– organizacje pozarządowe

– przedsiębiorcy

– mieszkańcy Torunia

1. W sesji pierwszej przeznaczonej dla przedstawicieli nauki uczestniczyło 10 przedstawicieli świata nauki – głównie kadra naukowa UMK, zajmująca się naukowo historią i historią sztuki oraz konserwacją zabytków. Lista obecności do wglądu.

Głównym postulatem naukowców było to, aby badań naukowych na użytek MŚD było możliwie jak najwięcej i żeby miały one charakter planowy uprzedzający/prewencyjny. Kwestią ograniczającą badania jest niedostatek środków finansowych.

Miasto nie finansuje takich badań i nie jest ich inicjatorem, a programy własne uczelni bazują na grantach, finansujących badania w zakresie odbiegającym od potrzeb MŚD.

W odniesieniu do planów rewaloryzacyjnych należałoby zdefiniować „bezpieczniki” stojące na straży atrybutów wpisu na listę, które powinny być widoczne najlepiej w MPZP. Przykre doświadczenie z nieuzyskaniem przez obszar wpisu statusu krajobrazu priorytetowego w woj. kujawsko-pomorskim pokazuje w jak nieokreślonej sytuacji formalnej znajduje się przestrzeń MŚD.

Wskazano też na potrzebę prowadzenia monitoringu zmian w obszarze z perspektywy czynników klimatycznych i ew. zmian na które obszar MŚD należałoby przygotować poprzez cykliczne ewaluacje.

Koncentracja koordynacji działań w ramach UMT powinna odbyć się w taki sposób, aby obraz całości zmian i przekształceń był na 1 miejscu. To jest postulowane przez wielu uczestników spotkania. Koordynacja musi jednak uwzględniać zakres kompetencyjny i istniejący stan prawny.

2. W sesji przeznaczonej dla organizacji pozarządowych wzięli udział przedstawiciele dwóch organizacji: Stowarzyszenie Ciekawi Polski i Tow. Miłośników Torunia – ToMiTo.

ToMiTo zgłosiło uwagę do tekstu planu dotyczącą daty lokacji Torunia. Wg posiadanych przez nich wyników nowych badań datę lokacji należy cofnąć o rok wstecz. Poruszano również kwestie aktywności społecznej w przestrzeni i zgłaszanych głosów poprawy organizacji ruchu drogowego w przestrzeni objętej granicami wpisu MŚD.

Drugiego dnia odbyły się kolejno konsultacje dla przedsiębiorców i mieszkańców Torunia.

3. W sesji dla przedsiębiorców uczestniczyło 8 przedstawicieli podmiotów działających w przestrzeni MŚD lub na jego rzecz.

Przedstawiciel Ośrodka Informacji Turystycznej zwrócił uwagę, że z dziedzictwa kulturowego żyje w mieście ok. 3000-4000 osób, a więc turystyka jest drugim pracodawcą w Toruniu. Dlatego ważne jest to, w jakim kierunku ma iść to wszystko, co wiąże się z zabytkami, w tym MŚD.

Pytanie czy Plan ma stworzyć z przestrzeni staromiejskiej skansen, czy ma być to przestrzeń żywa. Bowiem przyjezdni tak naprawdę nie uganiają się za historią. Bardziej ich interesuje wypoczynek w miłej i kompaktowej scenerii. Odwiedzających muzea i zabytki jest mniejszość.

Przez część odwiedzających często podnoszona jest kwestia odbudowy ruin zamku krzyżackiego w którym obecnie można podziwiać dmuchanego bałwana, a nie rekonstrukcje historyczne – pokazujące życie w średniowieczu. I dlatego przewodnicy po Toruniu mają dyskomfort przy objaśnianiu pewnych luk w zabytkach.

Nie ma natomiast spójnej, narracji dla średniowiecznego obszaru miejskiego i fakt że jest on wpisany na listę MŚD UNESCO nie jest motywem dla odwiedzających. Ten fakt bywa często argumentem przy wyborze miejsc odwiedzin przez turystów z Dalekiego Wschodu – np. Japonii.

Wycieczki nierzadko kierują się walorami uznanymi przez UNESCO przy wyborze trasy turystycznej.

Renowacja jest problemem dla posiadaczy zabytkowych obiektów, które często przekształcane są w apartamenty na sprzedaż lub wynajem. Przy adaptacji elewacji pojawiają się problemy z respektowaniem zaleceń konserwatorskich. Wnętrza są przekształcane w dużym zakresie i ochrona substancji zabytkowej w tym aspekcie działa w sposób częściowy.

Chociaż uświadamianie właścicielom wagi zachowania części rozwiązań historycznych mogłoby być korzystne zarówno dla najemców jak i właścicieli. Wskazane byłoby wydanie poradnika dla inwestorów w przestrzeni MŚD, aby wiedzieli z jakimi wyzwaniami wiąże się przekształcenie substancji zabytkowej i jak powinni postępować, aby uzyskać pożądany efekt. Problemem jest też rosnąca liczba lokali handlowych w parterach kamienic. Właścicielom opłaca się nie uruchamiać działalności, która może być zbyt kosztowna.

Zgłaszany był też brak imprez nawiązujących do tradycji średniowiecznych. Włączenie Wisły przez przystań turystyczną w maju 2024 r. ma przywrócić pamięć o roli Wisły w rozwoju miasta. Narracja o MŚD ma być włączona do programu edukacyjnego i działań popularyzacyjnych.

Z uwagi na zróżnicowaną strukturę własnościową realizacja wspólnych planów inwestycyjnych w odniesieniu do budynków w MŚD w zakresie czy to termoizolacji czy też modernizacji instalacji ciepłowniczej/mediów itp. jest utrudniona bowiem właściciele prywatni są niechętni. Potrzebny system zachęt do udziału we wspólnych projektach inwestycyjnych, obejmujących również ochronę konserwatorską.

4. W sesji dla mieszkańców Torunia wzięły udział 4 osoby.

Zgłoszonym problemem jest dopuszczanie do sytuacji w której prowadzone są kampanie informacyjne przy pomocy banerów, plakatów itp. których treść nie ma nic wspólnego z MSD, a jedynie zakłóca percepcję dziedzictwa a nawet prowadzi do tego że turyści opuszczają MŚD zniesmaczeni. Kontrola informacji powinna być realizowana przez wszystkie służby miejskie. Zauważono również aktywność deweloperów którzy w strefie buforowej są zainteresowani postawieniem budynków zaburzających historyczną panoramę. Ochrona przed takim zagrożeniem powinna być wpisana w MPZP.

Podsumowując należy zauważyć, że większość uczestników nie zapoznała się z treścią projektu planu i dowiadywała się o istotnych jego elementach w trakcie sesji konsultacyjnej. Miało to wpływ na przebieg konsultacji i ich powierzchowny charakter.

Do dnia 12.02.2024 r. czekaliśmy na uwagi od zainteresowanych, które można było przesyłać droga mailową na adres ankiety@torunmiejscemunesco.pl.

Do tego czasu nie otrzymaliśmy żadnych uwag.